«آهوان»؛ نمایشی برای ادای دِین به امام مهربانی‌ها
تاریخ انتشار: ۱۴ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۴۷۲۸۵
به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، نمایش های دینی و آیینی از آن دست حوزه هایی است که افراد با انگیزه های خاصی سراغ آن می روند. انگیزه هایی که فراتر از اثری صرف برای سرگرمی و یا گذراندن وقت است. در این نوع آثار افراد با محتوایی مواجه می شوند که علاوه بر جذابیت شاخصه های دیگری را نیز داراست. امروزه تئاتر، نیازی جدی به حرفه ای بودن این نوع از نمایش ها به لحاظ فرمی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نمایش «آهوان» از نمونه تئاترهای حرفه ای و آیینی است که از ۱۰ تیر روی صحنه تئاتر مشهد رفته است. این نمایش به کارگردانی محمد جهانپا و نویسندگی مهدی سیم ریز در سال جاری تهیه شده و نمایشنامه آن روایتگر حوادث اوائل قرن سوم هجری و دعوت مأمون عباسی از حضرت رضا (ع) برای قبول ولایتعهدی است. در این نمایش موضوع دلایل پذیرش این عنوان از سوی امام هشتم (ع) مورد بررسی قرار می‌گیرد.
این نمایش در شانزدهمین جشنواره ملی تئاتر رضوی در هشت بخش کاندیدا شده بود و در نهایت موفق به کسب رتبه‌های برگزیده در شش بخش؛ «طراحی صحنه»، «طراحی گریم»، «طراحی نور»، «بازیگری مرد»، «نمایشنامه‌نویسی» و «کارگردانی» این دوره جشنواره در تبریز شد.
بعد از اجرای نمایش با کارگردان این اثر به گفت و گو نشستیم و از دغدغه ها و انگیزه اش برای ساخت این تئاتر شنیدیم.
«آهوان» ادای دینی به ساحت حضرت رضا (ع) است
محمد جهانپا، کارگردان نمایش «آهوان» در گفتوگو با خبرنگار فارس در مشهد گفت: این تئاتر برای من یک ادای دین بود. از گذشته علاقه زیادی داشتم در جغرافیای حرم کار کنم. نمایش «عاشقستان» که در سال ۱۳۸۶ کار کردم، همچنین اولین پرده نقالی امام رضا (ع) برای نقل رضوی به خاطر وجود همین علاقه و دغدغه بود. به نظر من هر فعالیتی که در ساحت حضرت رضا (ع) انجام دهیم مثل این می ماند که کاری نکرده ایم.
جهانپا در مورد موضوع این نمایش افزود: ما در تئاتر «آهوان» یک نگاه متفاوت به داستان امام رضا (ع) داریم و برای همین است که شخصیت دعبل خزاعی را انتخاب کردیم. در این نمایش ما وجود فیزیکی حضرت رضا (ع) را نمی بینیم ولی در تمام هشت صحنه ای که پیش روی دیدگان تماشاگر است انگار رنگ و وجودی از حضرت درک و از نگاه دعبل مظلومیت حضرت ثامن الحجج (ع) رسانده می شود. این تئاتر سفر یک قهرمان برای دیدن یار را نمایش می دهد. دعبل در مقام مهاجری که به دنبال حضرت رضا (ع) می رود تا قصیده «مدارس آیات» را برای حضرت بخواند.
وی ادامه داد: نمایش «آهوان» یک ماه زمان برد. نمایشنامه را به کمک مهدی سیم ریز نوشتیم و در حدود ۲۰ جلسه تمرین کردیم و بعد از آن هم برای جشنواره ملی رضوی آماده شد و در آنجا جایزه های زیادی گرفت.
امام رضا (ع) متعلق به جریان خاصی نیست
وی افزود: ما در شب های اجرا برای اطلاع رسانی این تئاتر کمک می خواهیم. در دوره ای که شاید کسی اقبال به تولید نمایش دینی نکند ما این کار را انجام دادیم. به نظر من امام رضا (ع) مربوط به جریان یا گروه خاصی نیست بلکه متعلق به همه است. همسایگی ایشان افتخار ماست. خارج از فضای سردی که امروزه در دیدن اینگونه نمایش ها موجود است قلبا دلم می خواهد افراد با هر رنگ و تفکری بیایند و این نمایش را ببینند. هدف ما این است که کرامات و سیره حضرت رضا (ع) را نشان دهیم. جمعی از بهترین بازیگران تئاتر مشهد در این نمایش نقش پردازی می کنند. استاد محمد تقی نژاد که جزو نسل طلایی تئاتر مشهد است تا علیرضا روان دل که از حرفه ای های نمایش هستند.
افراد مشغول در این کار، دعوت شده اند
این کارگردان تئاتر ادامه داد: افراد مشغول در این کار، از نمایش های کوچک شروع کردند و حالا در صحنه های مختلف نقش پردازی می کنند، دکور می چینند و به طور حرفه ای مشغول هستند. اگر بعد از همین تئاتر به لباس بچه ها دست بزنید خیس آب است چون همگی با عشق کار می کنند. صحبتی که ما پشت صحنه با بچه ها داریم این است که ما برای اجرا دعوت شده ایم. به اعتقاد من هر کس در این سفره آمده، دعوت شده است. این بزرگترین افتخار ماست.
جهانپا افزود: مخاطب برای تماشای نمایش های آیینی و دینی عادت به دیدن رایگان دارد. ولی ما باید یاد بگیریم که برای اهل بیت (ع) و دیدن سیره امام رضا (ع) خرج کنیم و الا نمی شود همیشه با فضای پشتیبانی نهادهای مختلف ادامه داد.
کارگردان تئاتر «آهوان» گفت: ما در نوشتن نمایشنامه از کتاب عیون اخبار الرضا (ع) شیخ صدوق استفاده کردیم. حتی ما در داستان دعبل خزاعی داریم که ۱۵ سال بعد از خواندن شعرش در محضر حضرت (ع)، جنی می آید و از او می خواهد که آن شعر را برایش بخواهد و ما از همین موضوع الهام گرفتیم و در صحنه ای فضا را دراماتیک تر کردیم.
استفاده از هنر برای بیان مفاهیم دینی
بعد از این نمایش گفت و گویی با محمد جواد استادی پژوهشگر هنر داشتیم. وی در رابطه با تولید نمایش های دینی گفت: باید بتوانیم مفاهیم متعالی زیارت، شخصیت حضرت رضا (ع) و ابعادی وجودی ایشان و آموزه هایی که حول محور زیارت است را برای اقشار مختلف مردم که تشنه این معارف هستند بدون در نظر گرفتن هیچ دسته بندی خاصی با زبان هنر منتقل بکنیم.
وی ادامه داد: لازم است در صدد دست یافتن به شیوه ای باشیم که بر اساس آن همانطور که در صدها سال گذشته مفاهیم دینی به زبان هنرعرضه شده ما نیز در حال حاضر به مدلی برای عرضه این قبیل مفاهیم برسیم. آن معماری ارزشمندی که امروزه در حرم مطهر رضوی می بینیم و در فرمایش مقام معظم رهبری از آن به عنوان گنجینه هنری بزرگ یاد می شود همان مفاهیم بلند دینی است که به مدد هنرمندان به فرم تبدیل شده و هنگام ورود به حرم، کیفیت زیارت را ارتقا می بخشد. امروزه نیز در دوران معاصر ما باید بتوانیم از هنرهایی مثل نمایش استفاده کنیم تا مفاهیم متعالی را در اختیار مردم قرار دهیم.
مشهد باید قطب تولید نمایش های دینی باشد
استادی افزود: چه خوب است که در بحث اطلاع رسانی از کمک نهادها و دستگاه های مختلف برای این جنس از نمایش ها که رویکرد دینی دارد استفاده شود. به اعتقاد من در مشهد با محوریت زیارت و وجود حضرت رضا (ع) باید شاهد این باشیم که این شهر قطب تولید نمایش های دینی شده است. نمایش های دینی باید از اینجا به اقصی نقاط کشور و حتی در عرصه بین الملل گسترش پیدا کند.
وی خاطرنشان کرد: جامعه یک نیازهایی دارد و این نیازها باید برطرف شود. بخشی که به فرهنگ برمی گردد را مصرف فرهنگی جامعه می نامیم که بسیار مهم و تاثیرگذار بر زیست عمومی است. اگر ما بتوانیم نیازها را مدیریت کنیم که چطور برطرف شود سبک زندگی را شکل می دهیم. ما برای رفع نیازهایمان هزینه می کنیم و یک گروهی وقت می گذارند تا نمایشی را تولید کنند و این ها صرفا با پشتیبانی های دولتی به جایی نمی رسد و باید کمک کنیم که اقتصاد هنر و زندگی هنرمندان تامین شود. آثار باید به محصولی تبدیل شود که قابلیت ها و استانداردهایی حرفه داشته باشد تا مخاطب آن ها را در سبد مصرفی خود انتخاب کرده و برایش هزینه بپردازد.
لزوم ارتقای فرمی آثار آیینی
استادی با تاکید بر اهمیت ارتقای فرمی آثار دینی افزود: باید تولید آثار دینی از نظر فرم و شکل به سطحی برسد که در سبد مصرف مردم قرار بگیرد. امروز با وجود تیمی از هنرمندان که صاحب اعتقاد و فکر هستند دارد اثر حرفه ای شکل می گیرد. اگر عوامل اجرائی تئاتر «آهوان» را نگاهی بیندازیم می بینیم از بهترین ها هستند. اصلا نیازی به تبلیغ نمایش به شکل رایگان نیست چرا که این موضوع اساسا خودش ضد تبلیغ است.
عوائد «آهوان» راهی ساخت نمایشی دیگر می شود
این پژوهشگر هنر گفت: حمایت به شکل های مختلف در همه جای دنیا وجود دارد. اما به این معنی نیست که نمایشی بخواهد به شکل رایگان عرضه شود. تولید نمایش پرهزینه است و هزینه ای که از این کار به دست می آید خرج نمایش بعدی می شود. عوائد نمایش آهوان نیز به همین شکل است و برای تئاتر دیگری هزینه خواهد شد.
پایان پیام/ ۷۰۰۹۸
منبع: فارس
کلیدواژه: نمایش آهوان مشهد هنر فرهنگ نمایش دینی آیینی نمایش های دینی تولید نمایش امام رضا حضرت رضا نمایش ها حرفه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۴۷۲۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تونس حوزه هنری را نماینده تئاتر ایران می‌داند/مفاهیم مشترک تئاتری
به گزارش خبرنگار مهر، نمایش «آلاء» به نویسندگی و کارگردانی محمد کاظم‌تبار در ادامه اجراهای بین‌المللی خود، این‌بار از سوی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، در هفته دوم اردیبهشت در جشنواره مونودرام کارتاژ تونس روی صحنه می‌رود. به بهانه این اجرا کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی به ارایه توضیحاتی درباره این مرکز و فعالیت‌های آن در عرصه بین‌المللی، پرداخت.
وی درباره فعالیت‌های بین‌المللی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، یادآور شد: سال‌ها بود که ما بحثی را در حوزه هنری انقلاب اسلامی مطرح می‌کردیم اما هر بار که مطرح می‌شد، به نتیجه نمی‌رسید. گرچه سال‌ها قدم‌هایی جسته و گریخته برداشته شد اما آنطور که باید اتفاقی نمی‌افتاد. بحث مورد نظر این بود که حوزه هنری، هنرمندان حوزه هنری و توان تولید حوزه هنری به جایی رسیده است که ما باید کم کم بتوانیم به کشورهای مختلف؛ به ویژه کشورهای همسایه و کشورهای مسلمان، آثار خود را ارایه دهیم. آن هم به ۲ دلیل مهم، اول توجه به مساله جهاد تبیین است که رهبری نیز به آن تاکید دارند و دلیل دیگر سخنی است که امام خمینی (ره) سال‌ها به آن تاکید داشتند و می‌فرمودند که ما باید انقلاب‌مان را به جهان صادر کنیم. در طول ۴۵ سالی که از انقلاب گذشته است، هنرمندان حوزه هنری در رشته‌های مختلف اعم از سینما، ادبیات، شعر، تجسمی و هنرهای نمایشی به جایی رسیده‌اند که توان انتقال تجربیات و دانش خود به کشورهای همسایه و مسلمان و فراتر از آن، حتی کشورهای اروپایی را دارند، اما همواره نبود بخش بین‌الملل در حوزه هنری به عنوان یک خلاء محسوب می‌شد. ما سال‌ها می‌گفتیم که باید یک بخش بین‌الملل در حوزه راه‌اندازی شود، چراکه هنرمندان حوزه هنری باید فراتر از ایران، فعالیت کنند.
اتفاقات خوبی در چند سال اخیر در بخش بین‌الملل رقم خورد
زارعی ادامه داد: این صحبت‌ها ادامه داشت، تا بالاخره در دوره جدید هم، ما این مساله را با آقای دادمان و مدیران جدید حوزه هنری مطرح کردیم. صحبت‌ها نتیجه داد و حالا چند سالی است که بخش بین‌الملل در حوزه هنری تاسیس شده و در حال فعالیت است. اتفاقات خوبی در چند سال اخیر در بخش بین‌الملل رقم خورد، به عنوان مثال ما در کشورهای سوریه و عراق دفتر راه‌اندازی کردیم و به کشوری چون لبنان رفت و آمد زیادی داشتیم. این رفت‌وآمدها روز به روز بیشتر شد به طوری که ما در عراق، لبنان و سوریه شب شعر برگزار کردیم و کم کم اتفاقات هنری رقم خورد و هنرمندان عرصه تجسمی ما نیز، به کشورهای مذکور اعزام شدند.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری با اشاره به اینکه از سال ۹۵ به عنوان مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری منصوب شده است، توضیح داد: در این مرکز حرکتی بین‌الملل را با برگزاری همایش بین‌المللی تئاتر مردمی پیاده‌روی اربعین با عنوان «روایت راهیان»، آغاز کردیم. هفت دوره آن از سال ۹۵ تاکنون برگزار شده است. هر سال نزدیک به ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر از هنرمندان آیینی را انتخاب می‌کردیم، ۲ روز در نجف، چهار روز در مسیر کربلا، سه تا چهار روز در شهر کربلا هنرهای نمایشی به زبان‌های فارسی، ترکی و عربی اجرا می‌شد. بعد از راه‌اندازی بخش بین‌الملل در حوزه هنری، سعی کردیم که با کشورهای مسلمان و عربی، ارتباطات بیشتری پیدا کنیم. من تجربیاتی را سال‌ها در کشور عراق و به مدت سه سال در کشور سوریه داشتم، آن تجربیات برای رقم‌زدن ارتباطات موثر به ما کمک کرد و ما با هنرمندان تئاتر سوریه و یمن و عراق و تونس ارتباط گرفتیم. این ارتباطات باعث شد که سال ۱۴۰۰، ما از بخش بین المللی حوزه هنری با نمایش «عِندَ ما تَنتَهی تُسقُط» که دارای موضوع و محتوا ضدصهیونیستی است، در جشنواره‌های «جندو» و «کاف» کشور تونس شرکت کنیم. این نمایش در این ۲ جشنواره اجرا شد، رتبه و جوایزی زیای دریافت کرد و عنوان نمایش برگزیده به مفهوم مطلق را از آن خود کرد. درضمن، در این اعزام و شرکت، ما با هنرمندان تونس ارتباطات بیشتری پیدا کردیم.
تئاتر حوزه هنری و تئاتر ایران می‌تواند در جشنواره‌های آسیایی، اروپایی و آفریقایی حضور پیدا کند
وی با بیان اینکه ارتباطات ما با کشور تونس، به عنوان یکی از کشورهای مهم آفریقایی-عربی که دارای اعتبار و جزو رسمی‌ترین جشنواره‌های تئاتری کشورهای عربی و مسلمان است، بسیار مهم و ارزشمند بود، گفت: سال ۱۴۰۱ گروه تعزیه‌ای را به جشنواره تئاتر صحرایی در یکی از استان‌های جنوبی تونس اعزام کردیم. این گروه، بهترین‌های تعزیه ایران بودند و در رقابت با ۳۰ کشور دنیا توانستند با اجرای تعزیه حضرت حر، عنوان کار برگزیده به مفهوم مطلق را کسب کنند. سال گذشته نیز، «اسب قاتلین» به کارگردانی سیدمحمدهادی هاشم‌زاده از هنرمندان استان فارس، برگزیده مفهوم مطلق دوره چهل و یکم جشنواره تئاتر فجر شد. پس از اجراهای موفق و پرتماشاگر در شیراز، ما این کار را برای اجرا در تونس انتخاب کردیم و به جشنواره «کارتاژ» اعزام شد؛ جشنواره «کارتاژ» بزرگترین و معتبرترین جشنواره تئاتر تونس است. امسال نیز نمایش «آلاء» از طرف بخش بین‌الملل حوزه هنری به هفتمین جشنواره بین‌المللی مونودرام «کارتاژ» تونس اعزام شده است. این نمایش قرار است از ۶ تا ۱۳ اردیبهشت در این جشنواره بین‌المللی حضور پیدا کند و با آثار کشورهای اقصی نقاط دنیا حاضر در این رویداد، رقابت کند.
زارعی تاکید کرد: تئاتر حوزه هنری و تئاتر ایران به سطحی رسیده که بتواند در ژانرهای مختلف در جشنواره‌های آسیایی، اروپایی و آفریقایی حضور پیدا کند. جا دارد از آقای سیدامیر جاوید مدیر بخش بین‌الملل حوزه هنری انقلاب اسلامی تشکر کنم چراکه در این چند سال، همکاری لازم و تمام و کمال را با مرکز هنرهای نمایشی داشته است. ما هر زمان که خواستیم نمایشی را به جشنواره‌های مختلف در کشورهای دیگر اعزام کنیم با آغوش باز از آن استقبال کردند. این امر نشان از این دارد که تئاتر حوزه هنری به جایی رسیده است که هم بتواند تجربیات خود را در جشنواره‌های کشورهای مختلف انتقال دهد و هم بتواند بحث جهاد تبیین و صدور انقلاب را که جزو وظایف ذاتی حوزه هنری است به خوبی انجام دهد.
وی درباره ویژگی‌های نمایش «آلاء» توضیح داد: نمایش «آلاء» به کارگردانی و نویسندگی محمد کاظم‌تبار، نمایشی در حوزه مقاومت و جنگ است که روایتی جذاب از مقاومت و جنگ و دفاع مقدس ما ارایه می‌دهد. این نمایش تاکنون توانسته اجراهای موفقی داشته باشد و جوایز بسیاری را کسب کرده است.
تونس در حوزه تئاتر، حوزه هنری را نماینده ایران می‌داند
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری درباره ویژگی‌های جشنواره‌های تئاتر کشور تونس، یادآور شد: کشور تونس، کشوری است که بحث بیداری اسلامی برای اولین بار از آنجا آغاز شد و هنوز هم بحث بیداری اسلامی در این کشور مطرح است. هنرمندان و روشنفکران تئاتری کشور تونس، با ما در صهیونیست‌ستیزی و ظلم‌ستیزی ثابت‌قدم هستند و آثار هنری و تئاتری ضدصهیونیستی زیادی را تولید می‌کنند. در ضمن هم هنرمندان، هم مردم تونس سال‌ها است که از مدافعان مردم فلسطین و غزه هستند و افرادی هستند که در بحث انقلابی‌گری با ما بسیار هم‌سو بوده و پیشرو هستند.
خزاعی درباره معیارهای مدنظر جشنواره‌های تئاتری تونس برای انتخاب آثار ایرانی، گفت: انتخاب آثار هم از وجه هنری، هم محتوایی برای این جشنواره‌ها اهمیت دارد. معمولا در تونس به جهت اینکه کشوری بسیار سیاسی است، نمایش‌هایی که در جشنواره‌هایش روی صحنه می‌رود، جنبه‌های سیاسی بالایی دارد. در اکثر تئاترهای هنرمندان کشور تونس مفاهیمی چون مبازره با فساد، انقلابی‌گری و مبارزه با صهیونیست‌ها زیاد دیده می‌شود و این مساله در بحث انتخاب آثار ایرانی نیز موثر است.
وی با بیان اینکه تونس در حوزه تئاتر حوزه هنری را نماینده ایران می‌داند، افزود: بیشتر تئاترهایی که از ایران به تونس اعزام شده و در جشنواره‌های مختلف حضور پیدا کرده‌اند، آثار حوزه هنری هستند به گونه‌ای که می‌توان گفت جشنواره‌های تونس مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری انقلاب اسلامی را نماینده تئاتر ایران می‌دانند.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در پایان درباره معرفی تماشاخانه بزرگ و تاریخی کشور تونس به هنرمندان تئاتر ایران، بیان کرد: تونس، در شمال آفریقا قرار دارد و به فرانسه و ایتالیا نزدیک است. سال‌ها قبل از اینکه مستعمره فرانسه باشد، مستعمره ایتالیا بود و شاید بیش از ۲۰ تماشاخانه به سبک قدیم روم در آنجا احداث شده بود. به جهت اهمیت این تماشاخانه‌ها، ما در حوزه هنری ۲ کتاب پژوهشی «تاریخ تونس» و «تماشاخانه‌های رومانی‌ها» نوشته دکتر ریاض رییس دانشگاه هنرهای زیبای شهر کاف را که درباره تماشاخانه‌های رومی در تونس و سبقه تئاتر تونس است ترجمه کردیم و قرار است توسط انتشارات سوره مهر حوزه هنری چاپ شوند.
کد خبر 6090132
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور